Nieuws overzicht

Meer regie over toestemmingskeuzes met Mitz

Het uitwisselen van medische gegevens is belangrijk voor het leveren van de juiste zorg op de juiste plek. Om medische gegevens elektronisch te delen, is de toestemming van desbetreffende patiënt benodigd. Voorheen kon een patiënt dit op verschillende manieren en plaatsen aangeven, met veel administratieve last tot gevolg. Om een patiënt meer regie te geven over toestemmingskeuzes, heeft de Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) een nieuw proces ontwikkeld. Via de online toestemmingsvoorziening Mitz kunnen burgers voor álle zorgsectoren zelf toestemmingskeuzes vastleggen en beheren. De voorziening kan worden gebruikt bij alle systemen die digitaal medische gegevens uitwisselen.

Later dit jaar is de Mitz toestemmingsvoorziening beschikbaar in de software van PharmaPartners. Eline Buijze-Cense is als Business Analist/Product Owner nauw betrokken bij de implementatie van Mitz; een van de klantafspraken die PharmaPartners in 2024 heeft gemaakt. In dit artikel vertelt zij u graag meer over de Mitz toestemmingsvoorziening en het implementatietraject.

Achtergrond en doel

Door Mitz te integreren in Medicom en Pharmacom gaat PharmaPartners mee met landelijke ontwikkelingen. Het idee achter Mitz is dat alle soorten zorgaanbieders in Nederland kunnen aansluiten op een centraal register van toestemmingkeuzes. Dit geldt dus niet alleen voor apothekers en huisartsen, maar ook voor bijvoorbeeld tandartsen, fysiotherapeuten, thuiszorg en de ggz. “Op dit moment worden toestemmingen nog niet centraal geregistreerd”, vertelt Eline. “Nu maken we nog gebruik van het Landelijk Schakelpunt (LSP). Via een zogeheten opt-in geven patiënten al dan niet toestemming voor het delen van hun medische gegevens. Het is vervolgens aan de zorgaanbieder om dit voor de patiënt te registeren. Met Mitz kunnen patiënten dit op moderne wijze zelf beheren en per type zorgaanbieder aangeven of medische gegevens gedeeld mogen worden.”

Toestemmingskeuzes vastleggen

“Het vastleggen of wijzigen van toestemmingskeuzes is mogelijk via MijnMitz”, licht Eline toe. “Een patiënt logt in via DigiD en vindt hier vervolgens een overzicht van alle typen zorgaanbieders. Per type zorgaanbieder kan deze persoon aangeven of er toestemming is voor gegevensdeling. Het is daarnaast ook mogelijk om met één druk op de knop alle getoonde typen zorgaanbieders toestemming te geven. Er is tevens een knop om de toestemming voor alle zorgaanbieders in te trekken. Daarnaast kan er ook per soort zorgaanbieder een toestemming worden vastgelegd. De regie ligt volledig bij de patiënt. De zorgaanbieder hoeft hier geen administratieve handelingen meer voor uit te voeren.”

Voorheen moest een patiënt expliciet bij de apotheker of huisarts aangeven of hij of zij toestemming gaf voor de LSP opt-in. De zorgverlener moest dit vervolgens in Medicom/Pharmacom registeren. “Hoewel patiënten via MijnMitz zelf toestemmingskeuzes kunnen beheren, blijft het ook voor zorgverleners mogelijk om indien gewenst de keuzes van patiënten aan te passen”, vertelt Eline. “Dit is een uitkomst voor mensen die geen gebruik maken van DigiD of onvoldoende digitaal bekwaam zijn. Aangezien een patiënt één huisarts van inschrijving heeft en deze huisarts de dossierhouder is, krijgen huisartsen in Medicom de beschikking over de dossierhoudersknop. Hiermee kan de arts de toestemmingskeuze voor huisartsen indien gewenst aanpassen voor de patiënt. Apothekers in Pharmacom krijgen de beschikking over de Samen naar MijnMitz-knop. Hiermee kunnen zij, samen met de patiënt aan de balie, de volledige lijst met zorgaanbieders doorlopen en toestemmingskeuzes aanpassen waar nodig. Totdat de Samen naar MijnMitz-knop beschikbaar is, kan er in Pharmacom ook gebruik worden gemaakt van de dossierhoudersknop.”

(Door-)ontwikkeling

“Zoals bij elke nieuwe ontwikkeling hadden we ook tijdens dit project te maken met de nodige uitdagingen”, vertelt Eline. “Elke softwareleverancier spreekt zijn eigen taal en het heeft wat tijd nodig gehad om op technisch vlak samen met VZVZ op één lijn te komen. Dat de eerste interne tests zonder problemen verliepen, was een enorme opsteker voor het ontwikkelteam. Daar ben ik heel trots op.”

Met de eerste uitrol van de Mitz toestemmingsvoorziening houdt de doorontwikkeling voor Medicom- en Pharmacom-gebruikers niet op, al is nog niet zeker hoe dit vorm zal krijgen, stelt Eline: “Dit heeft alles te maken met de prioritering vanuit Huisarts ICT Portfolio Management (HIPMa). Naast het optimaliseren van de integratie zijn er namelijk diverse nevenfuncties in te bouwen, maar dit doen we pas op het moment dat hier ook daadwerkelijk vraag naar is vanuit onze gebruikers. Een voorbeeld hiervan is het notificeren van een zorgaanbieder dat een patiënt een wijziging heeft aangebracht in zijn of haar toestemmingskeuzes. Op dit moment heeft de zorgaanbieder hier geen idee van, omdat de voorkeuren vastgelegd zijn in Mitz. Wanneer blijkt dat er vanuit onze gebruikers veel vraag is naar een notificatiesysteem, pakken we dit zeker op.”

Implementatie

De Mitz toestemmingsvoorziening is vanaf versie 542 beschikbaar in Medicom. Voordat de voorziening ook daadwerkelijk voor alle gebruikers in gebruik genomen kan worden, wordt het eerst uitvoerig getest met een selecte groep huisartsen. “Tijdens zogeheten ‘gecontroleerde livegang’, of pilotfase, worden de beschikbare LSP opt-ins van deze huisartsenpraktijken overgezet naar Mitz. Bestaande toestemmingen blijven hiermee behouden. Deze pilotfase bepaalt uiteindelijk op welke termijn en met welke snelheid de gegevens van andere Medicom-praktijken overgezet kunnen worden naar Mitz.”

Pharmacom-apothekers moeten nog even geduld hebben voordat zij gebruik kunnen maken van de Mitz toestemmingsvoorziening. De prioriteit ligt bij het faciliteren van de Medicom-huisartsen, omdat zij dossierhouder zijn. Het migratiemechanisme dat de LSP opt-ins overzet naar Mitz en de dossierhoudersknop voor Medicom zijn gereed, de Samen naar MijnMitz-knop voor Pharmacom volgt naar verwachting in versie 548. Tot die tijd kunnen zij ook gebruik maken van de dossierhoudersknop.

Om gebruik te kunnen maken van de Mitz toestemmingsvoorziening moet een zorgaanbieder een verwerkersovereenkomst tekenen met VZVZ. Dit is mogelijk via het dienstenportaal van VZVZ. Zolang deze overeenkomst niet getekend is, kan er niet naar Mitz worden overgestapt. Uiteraard moeten zorgorganisaties ook actief met hun patiënten delen dat de verwerker van hun toestemmingskeuzes wijzigt van het LSP naar Mitz. VZVZ zal hier ten tijde van de implementatie in ondersteunen.